Bu yazımda sizlere gecikmiş konuşma hakkında kısaca bilgi vereceğim. Sağlığın her alanında olduğu gibi dil ve konuşma bozuklukları için de erken tanı çok önemlidir.
İnsanın iletişim için kullandığı ve doğumundan itibaren öğrenmeye başladığı en önemli araç olan dil ve konuşma becerisi, belirli yaş aralıklarına göre ilerleme kaydetmelidir. Bu yaş aralığı; fiziki duruma, aile yapısına, kültüre ve çevreye göre değişkenlik gösterir.
Dil ve konuşma farklı kavramlardır. Dil, bilgiyi, duyguyu ve düşünceyi edinen, onu anlamlı bir şekle dönüştüren kurallı sistemler bütünüdür. Sözlü, yazılı ve işaretle olabilir. Konuşma ise dilin sözlü bir şekilde ifadesidir. Konuşma, dildeki simge, bilgi veya anlamların; akciğerler, ses telleri, dudak, dişler, dil, damak, geniz boşluğu, gırtlak, yutak ve burun gibi sesletim organ ve yapıları kullanılarak dinleyene iletildiği bir süreçtir.
Konuşmayı üreten sistemlerin gelişme ve kullanılmasındaki gecikmeden kaynaklanan, konuşma gelişimini yavaşlatan, çocuğun yaşının gerektirdiği şekilde konuşmasına engel olan bozukluğa “Gecikmiş Konuşma Bozukluğu” denir.
Gecikmiş konuşma bozukluğunda 18 ay, kritik eşik olarak kabul edilir. Çocuk, düşünce, motor ve oyun becerilerinde herhangi bir sorun yaşamamasına ve yaşıtlarıyla aynı seviyede gelişme göstermesine rağmen, 18 aylık olduğunda hiç konuşamıyorsa ve 24 aylık olduğunda en az 50 kelime söyleyemiyorsa, gecikmiş konuşma bozukluğu ya da dil ve konuşma bozukluğu olup olmadığına dair doğru bir teşhis ve tanı konulabilmesi için profesyonel bir yardım alınması gerekmektedir.
Gecikmiş konuşma bozukluğu olan çocuk; söylenenleri anladığı ve ifadeleri kavradığı dil olan “Alıcı Dil” becerisinde değil, kendini ifade ettiği “İfade Edici Dil” becerisinde gecikme yaşar.
0-6 Yaş Çocukların Dil Gelişimi
Konuşma Öncesi Dönem:
1- Yeni Doğan Dönemi (0-2 ay)
2- Gığıldama Dönemi (2-4 ay)
3- Mırıldanma Dönemi (4-6 ay)
4- Mırıldanmanın Tekrarı Dönemi (7-9 Ay)
5- Başkalarının Seslerini Taklit Etme Dönemi (9-11 ay)
Konuşma Dönemi:
6- Ses Sözcük Dönemi (11-13 ay)
7-Tek sözcük Dönemi (14-18 ay)
8-İki sözcüklü İfadeler Dönemi (18-24 ay)
9- Üç ve daha fazla Sözcüklü ifadeler (2-3 yaş)
10- Gramer Kurallarına Uygun Konuşma Dönemi (3-6 yaş)
Eğer çocuğunuz;
- 18 aylık ve hiç kelimesi yoksa,
- 18 aylık ve tek kademeli yönergeleri yerine getirmiyorsa (arabayı ver)
- 2 yaşında ve istek üzerine resimleri veya vücut parçalarını göstermiyor, en az 25 kelimesi yok ve beden diliyle iletişimi tercih ediyorsa,
- 2,5 yaşında sorulara konuşarak yanıt vermiyor ve iki kelimeli cümle kuramıyorsa,
- 3 yaşında edat ve yüklemleri anlamıyor, iki aşamalı komutları yerine getiremiyor (bardağı al su doldur), en az 200 kelimesi yok, istekleri isimle belirtmiyor ve söylenenleri aynen tekrar ediyorsa,
- Herhangi bir yaşta iken kazanımlarını kaybediyor ve geriye gidiş gözlemleniyorsa,
Mutlaka bir uzmana başvurunuz! Sağlığın her alanında olduğu gibi dil ve konuşma bozuklukları için de ERKEN TANI çok önemlidir.
