Çevrim içi (Online) yapılan derslerin verimli geçmesi için, dersi veren öğretmenlerin öğretme – öğrenme konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Ülkelerin çevrimiçi olarak 4-5 yılda gelecekleri seviye pandemi dolayısı ile 1 yılda gelinmiştir.
Pandeminin faydası hızlı bir şekilde çevrimiçi derslere geçişi sağlamıştır. Derslerde esas görev öğretmenlere düşmektedir. Dijital göçmen olan öğretmenler dijital yerli olmaya doğru gidiyorlar.
Yeni şekillenen öğretmen yapısında neler olmalı? Öğretmenlerin Dijital pedagojik alan bilgisine sahip olmalıdır. Öğretmenlerde olması gereken bilgi; teknolojik bilgi, alan bilgisi ve pedagojik bilgilerdir. Bu bilgiler iç içe geçerek birbirlerini tamamlıyorlar. Yukarıdaki bilgilerden herhangi birinin eksik olması, eğitimde istenen hedeflere ulaşmada zorluk yaşanacaktır. Pedagoji belgesi veren kurumlarında dijital bilgiyi de derslerinde eklemelidir.
Sınıfta beyaz tahta önünde başarılı bir şekilde ders yapan öğretmen, çevrim içinde zorlandığı görülmektedir. Öğretmenler, Bakanlığa başvurup ihtiyaç duyduğu alanda hizmet içi kursu isteyebilirler. Ayrıca üniversitelerin verdiği çevrimiçi kurslar ve seminerler var. Kurslara katılım ihtiyacını öğretmen kendisi belirlemeli. İçten bir motivasyon oluşmuyorsa, dıştan gelen yönlendirme ile öğretmende direnç, isteksizlik sabotaj gibi davranışlar oluşabilir. Bu ihtiyacı nasıl belirleyecek? Öğretmen öz-değerlendirme kültürünün oluşturulması ve bu konuda çalışmaların Milli Eğitim Denetleme, Değerlendirme ve Yönlendirme Kurulu Dairesi başta olmak üzere tüm dairelerin ve eğitim paydaşlarının işbirliği ile kurslar ve seminerler verilebilir.
Pandemi sürecini değerlendirmek için araştırmalar yapılmakta ve bu araştırmalar sayesinde öğrenciye daha iyi bir eğitim verme yollarını bulmaya çalışılıyor. Bilginin paylaşıldığı ve paydaşları işbirliği içinde bilginin daha kolay şekillendiği bir dönemdeyiz. Ülkelerin yaptığı çalışmaları gözlemleme, ulaşma ve kısa sürede bilgi alışverişinde oluşturacağımız bir ortam vardır. Kıbrıs’ta öğretmenlerin çevrimiçi yaptığı faaliyetlerin paylaşılacağı bir platform oluşturma ihtiyacı vardır. Çevrimiçi eğitimin yüz yüze eğitimin yerini tutmasa bile en az zararın oluşturması için çaba harcamalıyız.
Pandeminin oluşturduğu bu ortamda öğretmen yeterliliği daha belirgin olmaya başladı. Dijital pedagojik yeterliliğe sahip olmalı ve öğretmene öz değerlendirme kültürünü kazandırmamız gerekiyor. Öğretmen öz değerlendirmenin yanında okul öz değerlendirme çalışmaları başlatılmalıdır. Okullara kendi hikâyelerini yazma fırsatı verip, eğitimi iyileştirmeliyiz. Atatürk’ün dediği gibi “ Bir ülkeyi kalkındırmanın en iyi enstrümanı eğitimdir”.
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi
Teknolojik alan bilgisi modelini 2006 yılında Mishra ve Koehler aşağıdaki şemada açıklamışlardır.
Alan Bilgisi: Eğitimin verildiği alana ilişkin (matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, vb.) öğrenme hedefleri içindeki bilgi, beceri, kavram, kural, kuram, düşünme çeşitliliği bilgisi.
Pedagojik Bilgi: Öğretmenlerin öğretme ve öğrenmeye ait süreçler ve pratikler ya da yöntemlere dair sahip oldukları bilgi.
Teknoloji Bilgisi: Teknolojinin ne olduğu, nasıl kullanıldığı, ne işe yaradığı,
Pedagojik Alan Bilgisi: Belirli bir alanın bilgisinin pedagojik olarak nasıl öğretileceğine dair bilgidir.
Teknolojik Alan Bilgisi: Öğretmenin, alanının daha verimli olarak öğrenciye öğretiminde teknolojiyi nasıl kullanılabileceğinin bilgisidir.
Teknolojik Pedagojik Bilgi: Bu bilgi, belirli teknolojiler kullanıldığında öğrenme ve öğretim sürecinin nasıl etkilendiğinin anlaşılmasını içermektedir.
Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi: Alanına hâkim olan öğretmenin, alanın nasıl öğretilmesi gerektiğini bilmekle beraber hangi teknolojinin alan için ve pedagojik bilgi açısından daha uygun olacağına karar verip uygulayabilmesini mümkün kılan bilgidir.
Öğretmen Öz- Değerlendirme
Öz Değerlendirme kişinin belli bir konuda kendisine ayna tutup yaptıklarının değerlendirme sürecidir. Öğretmen belli bir konuda öğretme ve öğrenme ortamında yaptığı davranışları , yöntemleri , ders öncesi çalışmaları ,sınıf içinde oluşturduğu atmosferi , değerlendirmeleri analiz edip kendi kendini değerlendirmesidir.
Değerlendirme yaparken kendi performansını , mesleki ihtiyaçlarını , yeterliliklerini belirme fırsatını yakalıyor. Elde ettiği bilgileri değerlendirerek daha iyi öğretme ve öğrenme ortamı hazırlıyor.
Çevrimiçi derslerde öğretmenin kendisi değerlendirmesi ve kazandırdığı faydalar nelerdir?
Kendinizi daha iyi tanımış olursunuz
Öz-değerlendirme size canlı derslerde kendi başarı/beceri durumunuzu doğrudan değerlendirme fırsatı sağlar. Çevrimiçi ( canlı ) dersler esnasında neyi nasıl gerçekleştirdiğinizi, bu anlamda iyi ve eksik uygulamalarınızı daha iyi farkedeceksiniz. Özetle canlı ders performansınız hakkında emin olmanızı sağlar. Bu konudaki güçlü ve zayıf yönlerinizi fark edersiniz.
Canlı derslerinizi daha kolay ve etkin bir şekilde planlarsınız
Öz-Değerlendirme sayesinde canlı ders sürecinizi analiz edecek ve sonraki canlı dersler için daha iyi planlar oluşturabileceksiniz.
Canlı derslerdeki kaygınız giderek azalır ve öz güveniniz artar
Öz-değerlendirme gerçekleştirdiğiniz canlı dersler hakkında değerlendirmeler yapmanıza olanak sağlayacaktır. Canlı dersleriniz üzerine düşünmeniz,karşılaştığınız problemlerin farkına varmanız daha sonraki derslerde nelerle karşılaşabileceğiniz hakkında size bir resim sunacaktır. Canlı derslerle ilgili kafanızdaki belirsizlikler en aza inecek ve kaygılarınız azalacaktır. Bu da canlı dersyapma konusundaki öz güveninizi arttıracaktır.
Canlı derslerdeki yaratıcılığınız ve üretkenliğiniz artar
Canlı derslerinizi eleştirel bir gözle inceleyip değerlendirdikçe, yeni yöntem ve teknikleri denedikçe, kendi ders yönteminizin geliştirilmesine katkı sağlayacaksınız. Bu durum kendinize has özgün yöntem ve teknikler ortaya çıkmasına katkı sağlayacaktır.
Zamanı daha iyi yönetirsiniz
Öz-değerlendirme size canlı ders sürecinizi daha iyi anlamanızı sağlayacak ve canlı derslerde gerçekleştireceğiniz etkinlikleri daha iyi ayarlayabileceksiniz.
Kendinizi nasıl geliştireceğinizi bilirsiniz
Öz-değerlendirme canlı derslerle yaptığınız hataları veya eksik yönlerinizi fark etmenizi sağlayacaktır. Bu da size hangi yönlerinizi geliştirmeniz gerektiği konusunda fikir verecektir.
Destek personelinden ne isteyeceğinizi bilirsiniz
Öz-değerlendirme sayesinde öğretim elemanı canlı derslerdeki karşılaştığı olumsuz durumları etraflıca irdeleme fırsatı yakalar. Bu değerlendirme ona hangi bilgi veya beceriyi öğrenmesi gerektiği konusunda fikir verecektir. Öğretim elemanı bu sayede derslerden önce destek personelinden gerekli bilgiyi daha kolay ve etkin bir şekilde talep edebilecektir.
Öz değerlendirmeyi yapılacağına dair yol haritası
Dr. Ahmet Karahan
- Mishra, P., & Koehler, M. (2006). Technological pedagogical content knowledge: A framework for teacher knowledge. The Teachers College Record, 108(6), 1017-1054.
- Esra sözen ,Maarif dergisi Sayı 2
(Uzaktan Öğretimde Canlı Ders Uygulama İlkeleri Ve Örnekleri Dr. Ekrem BAHÇEKAPILI (Öğr. Üyesi Karadeniz Teknik Üniversitesi).
